Medische Encyclopedie
Inhoud
- Wat doet atazanavir en waarbij gebruik ik het?
- Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
- Mag ik atazanavir gebruiken met andere medicijnen?
- Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
- Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
- Hoe gebruik ik dit medicijn?
atazanavir
Atazanavir is een virusremmer. Het remt de groei van het virus dat hiv veroorzaakt.
Artsen schrijven het voor bij hiv en aids.
Wat doet atazanavir en waarbij gebruik ik het?
Hiv
Oorzaak
Hiv is een virusinfectie die de witte bloedcellen aantast. Deze bloedcellen zijn nodig voor de afweer tegen infecties. Hoe meer virussen er komen, hoe meer de afweer achteruitgaat.
Infecties met hiv krijgt men door contact met besmet bloed, sperma, vaginavocht of moedermelk.
Verschijnselen
Mensen die besmet raken met hiv krijgen meestal binnen enkele dagen tot weken klachten die lijken op een flinke griep. Deze gaan vanzelf weer over.
Pas 2 tot 11 jaar later ontstaan ernstige klachten, zoals lymfeklierzwellingen, moeheid, koorts en gewichtsverlies. In de tussenliggende periode zijn er geen klachten, maar is het virus wel aanwezig en kan men anderen besmetten. Deze mensen worden hiv-positief of sero-positief genoemd.
Later kunnen er infecties ontstaan die bij gezonde mensen niet voorkomen. De ziekte noemt men dan aids. Nog later kunnen er tumoren en vormen van kanker ontstaan.
Werking
Het virus dat hiv veroorzaakt stimuleert onze lichaamscellen om nieuwe hiv-virussen aan te maken. Deze virussen kunnen weer andere gezonde cellen aantasten. Daarvoor is het enzym protease nodig. Atazanavir remt dit enzym en voorkomt zo dat nieuwe virussen worden gemaakt.
Atazanavir kan het virus niet volledig laten verdwijnen. Wel kan het de hoeveelheid virus in het bloed drastisch verlagen. Hierdoor neemt het aantal witte bloedcellen toe en komt de afweer weer op peil. Omdat het virus snel geneigd is ongevoelig (resistent) te worden, kan het alleen in combinatie met andere hiv-remmers worden toegepast.
Behandeling
Hiv-positieve mensen starten in het algemeen met de behandeling als ze klachten krijgen of als de hoeveelheid witte bloedcellen beneden een bepaald minimum komt. Gebruikelijk is daarvoor een combinatie van minimaal 3 medicijnen te kiezen. Mocht deze combinatie onvoldoende effectief worden, dan kan men overschakelen op een combinatie van 3 niet eerder gebruikte medicijnen, waarvoor het virus nog wel gevoelig is.
De behandeling noemt men geslaagd, als:
- de klachten verminderen;
- de afweer toeneemt;
- de hoeveelheid virus in het bloed binnen een half jaar niet meer is te meten;
- de bijwerkingen van de hiv-remmers geen al te grote inbreuk op de kwaliteit van leven hebben.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Maag-darmklachten, zoals diarree, misselijkheid, braken, buikpijn, opgezette buik, winderigheid en verminderde of juist toegenomen eetlust
Hoofdpijn, vermoeidheid, slap en zwak gevoel
Gele verkleuring van de huid, ogen en slijmvliezen. Raadpleeg dan uw arts. Zeer zelden is er sprake zijn van een ernstige leveraandoening. Dit kunt u merken aan pijn in de bovenbuik, ontkleurde ontlasting of zeer donkere urine. Waarschuw dan uw arts.
Als u al een leveraandoening heeft, zal de arts u extra goed controleren of een ander medicijn voorschrijven. Overleg met uw arts.
Huiduitslag met rode vlekken, galbulten of jeuk
Deze huiduitslag ontstaat meestal binnen drie weken na het begin van de behandeling. In zeer zeldzame gevallen kan een ernstiger huidaandoening ontstaan met blaarvorming of koorts. Waarschuw daarom uw arts bij huiduitslag (zie ook onder Zeer zelden: Overgevoeligheid).
Bij mensen die daarvoor gevoelig zijn, kunnen verschijnselen van diabetes (suikerziekte) ontstaan. Zij merken dit doordat zij veel dorst krijgen en veel moeten plassen.
Mensen met diabetes kunnen tijdens de behandeling meer insuline of glucoseverlagers nodig hebben. Meet extra vaak uw bloedglucose.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)
Spierpijn en gewrichtspijn. In zeer zeldzame gevallen kan dit medicijn de spieren aantasten, waardoor ook een nieraandoening kan ontstaan. Neem bij onverklaarbare spierpijn contact op met uw arts. Raadpleeg ook uw arts, als uw gewrichten pijnlijk of stijf worden, of als u ze moeilijk kunt bewegen.
Hartritmestoornissen. U merkt dit soms alleen aan plotselinge duizelingen of als u even wegraakt. Vooral kinderen en mensen met de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben hier meer kans op. Gebruik dit medicijn NIET als u deze hartritmestoornis heeft.
Psychische klachten, zoals abnormale dromen, slaperigheid of juist slapeloosheid, angst of depressie
Raadpleeg uw arts als u deze klachten bemerkt.
Zenuwbeschadiging, te merken aan een doof of tintelend gevoel van de huid
Raadpleeg uw arts als u dit merkt.
Toename van bloedingen bij mensen die sneller of langer bloeden dan normaal (hemofiliepatiënten)
Ontsteking van de galblaas of alvleesklier, galstenen. Raadpleeg uw arts bij pijn in de buik, koorts, verlies aan eetlust, misselijkheid, overmatige neiging om te bewegen.
Aandoening van blaas of nieren, nierstenen. Plotselinge pijn in de zij kan wijzen op een niersteenaanval (nierkoliek). Neem dan contact op met de arts. Zeer zelden ontstaat een verminderde werking van de nieren of een ontsteking van de nieren of blaas. Dit merkt u doordat u vaak kleine beetjes moet plassen, aan bloed in de urine of aan pijn in de buik of zij.
Uw arts zal de werking van uw nieren regelmatig controleren.
Haaruitval
Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.
Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Een heel enkele keer ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan blaarvorming op de huid, in de mond of op de geslachtsdelen, zwelling in het gezicht, ontstoken ogen of koorts.
Waarschuw altijd een arts bij huiduitslag of koorts. Ga bij ernstige verschijnselen direct naar een arts of Eerste Hulpdienst. Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor atazanavir. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Uitleg frequenties
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Mag ik atazanavir gebruiken met andere medicijnen?
Atazanavir heeft met veel andere medicijnen wisselwerkingen. Het remt de afbraak van veel medicijnen in het lichaam, waardoor deze medicijnen meer bijwerkingen kunnen hebben. Ook kunnen veel medicijnen de werking van atazanavir verminderen, waardoor de werkzaamheid van atazanavir afneemt en het virus aanwezig blijft.
Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. Uw arts en apotheker controleren of u atazanavir veilig kunt gebruiken naast uw andere medicijnen. Zorg er daarom voor dat uw arts en apotheker op de hoogte zijn van alle medicijnen die u gebruikt. Ook de medicijnen die u zonder recept koopt.
Ook kan uw apotheker u precies vertellen hoeveel tijd er tussen de verschillende medicijnen moet zijn en voor u een innameschema maken. Wordt het innameschema in uw situatie te lastig, overleg dan met uw arts. Misschien kan deze één van de medicijnen vervangen door een medicijn dat u wel samen mag gebruiken.
Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
autorijden en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.
alcohol drinken?
Te veel alcohol is niet goed voor de lever. Atazanavir geeft in zeldzame gevallen leverafwijkingen. Drink geen alcohol of hooguit 1 glas per dag en drink in ieder geval 2 dagen per week niet.
Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
Zwangerschap
Bent u zwanger of wilt u zwanger worden? Overleg hierover met uw arts. Tijdens de zwangerschap moet u hiv-middelen blijven gebruiken. Want tijdens de zwangerschap is het extra belangrijk dat de hoeveelheid virus in uw bloed erg laag is. Dit verkleint namelijk het risico dat de baby besmet raakt met hiv.
Overleg ook met uw arts of uw hiv-behandeling geschikt is tijdens de zwangerschap. Sommige hiv-middelen zijn namelijk schadelijk voor uw baby. Mogelijk moet u andere hiv-middelen gebruiken.
Borstvoeding
Geef GEEN borstvoeding als u hiv heeft. Het virus kan namelijk via de moedermelk de baby besmetten. Overleg hierover met uw arts.
Hoe gebruik ik dit medicijn?
Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.
Hoe?
Capsules: heel innemen met een glas water. Bijt de capsules dus niet stuk.
Wanneer?
Neem dit medicijn in met wat voedsel. Het voedsel zorgt voor een betere opname van het medicijn in het lichaam.
Neem dit medicijn op een vaste tijd in, bijvoorbeeld om 08.00 uur `s ochtends bij het ontbijt.
Slikschema: U gebruikt dit medicijn meestal in combinatie met andere hiv-remmers. Het is belangrijk een duidelijk slikschema te vragen, zodat u weet wanneer u welke medicijnen moet gebruiken.
Hoe lang?
Meestal gebruikt u hiv-remmers jaren achtereen, omdat het virus nooit volledig is uit te bannen.